Kochanów

Sołtys: Mariusz Koźbiał

Kochanów -  obecna nazwa wsi pojawia się dopiero około 1783 r., zaś w 1789 r. wymieniony jest Kochanowski folwark. Nazwy te zapewne wywodzą się od nazwiska Franciszka Ksawerego Kochanowskiego (1720-1782), kasztelana wiślickiego, uczestnika konfederacji barskiej, który dzierżył tut. dobra do 1762 r. W tym czasie w Kochanowie znajdował się folwark, młyn z tartakiem, zaś osada liczyła około 80 mieszkańców. Równolegle używano poprzedniej nazwy – Chrosty (Chrusty), odnotowanej już w 1576 r., obok której funkcjonowały kolejne Podchełmie (1581 r.), Zachełmie (1644 r.) w nawiązaniu do położenia osady pod górą czy lasem Chełm. Pod tą nazwą – Chełm wieś została wzmiankowana po raz pierwszy przez Jana Długosza w okresie lat 1470-80, jako granicząca przez rzekę Rudawę z Więckowicami. Równocześnie z 1476 r. pochodzą wzmianki o karczmie zwanej Chełm należącej w połowie do Marcisza dziedzica Aleksandrowic i Kleszczowa. Zapewne karczma ta dała początek osadzie, jak i uwarunkowała jej dalszy rozwój. W 1576 r., w ówczesnych Chrostach odnotowano młyn i kuźnię, w latach 1580 – 1643 papiernię, zaś w 1644 r. folwark. Od swych średniowiecznych początków wieś należąc do kompleksu majątkowego Aleksandrowic była wykazywana, jako przysiółek Kleszczowa. W 1898 r. dobra aleksandrowickie Aleksandrowice i Kleszczów z Kochanowem zakupił od Eugeniusza księcia Lubomirskiego – Dominik książę Radziwiłł, przeprowadzając parcelacje niektórych folwarków, m.in. Burowa i Szczyglic. Przypuszcza się, że wówczas dotychczasowa osada została odłączona od Kleszczowa uzyskując status odrębnej wsi.

Z czasów księcia Lubomirskiego w Kochanowie zachowała się drewniana willa wzniesiona w 1896 r. dzięki jego życzliwości przez krakowskie Towarzystwo Kolonii Wakacyjnych. Corocznie, aż do 1914 r. wypoczywało w niej około 80 osieroconych dzieci z Krakowa i Wiednia; w pozostałych poza wakacyjnych porach roku willa pełniła funkcje dworku myśliwskiego. Podczas obu wojen światowych mieścił w niej sierociniec, a po II wojnie kolonie dla dzieci robotniczych, następnie od 1955 do 2003 r. szkoła podstawowa. Dziś budynek, który swą obecną formę zyskał podczas przebudowy w 1930 r. jest opuszczony oczekując na restaurację. Zob. Wąwóz Kochanowski, Las Zabierzowski.

Tekst: Krzysztof Pucek

Zdjęcia: UG Zabierzów