Bolechowice

Sołtys: Henryk Krawczyk

Bolechowice -

Jakież to piękne miejsce ! Aż popatrzeć miło,

                       Jakby się do pasterskich zabaw urodziło (…)

                       Ku zabawie las, góry, strugi i krynice?

                      Otóż wy macie wszystko Bolechowice (…)

 - tak oto w 1784 r. zachwalał uroki Bolechowic, a także ich okolic w swej sielance Bolechowice Jan Paweł Woronicz (1757-1829), od 1816 r. biskup krakowski, następnie prymas Królestwa Polskiego, polityk i poeta. Być może biskup Woronicz napisał te słowa tu, w Bolechowicach, które z nadania Bolesława Wstydliwego w 1243 r. w części stanowiły własność kapituły krakowskiej; może nawet w tut. dworku, który wzniesiony z końcem XVIII w. zachował się w swej klasycystycznej formie – z kolumnowym gankiem i mansardowym dachem. Kapituła utrzymała majątek do czasów rozbiorowych, tj. do 1803 r. Upaństwowiony przez Austriaków, został ostatecznie w 1847 r. władze Rzeczpospolitej Krakowskiej sprywatyzowany. Należał do pochodzących z Wielkopolski Michaliny Dobrzyckiej (1808 – 1874), następnie do jej siostrzenicy Jadwigi Ożegalskiej (1838 – 1906), żony Stanisława (1846 – 1899). Odtąd Bolechowice, pozostały w rękach tego rodu, aż do czasu wywłaszczenia w 1945 r. Dawny kapitulny dworek został wówczas przeznaczony na cele publiczne. W 1974 r, zakupił go i gruntownie odnowił Janusz Roszko (1932-1995), krakowski dziennikarz i pisarz, znany głównie ze swych książek o tematyce historyczno-archeologicznej. Obecnie dworek stanowi własność jego rodziny i wraz z otaczającym go parkiem krajobrazowym jest niedostępny. Nie zachowały się natomiast przyległe zabudowania gospodarcze. Na ich miejscu w 1997 r. wybudowano parking zabezpieczając fragment muru d. stajni. Natomiast drewniany spichlerz z 1763 r. trafił do projektowanego skansenu w Krakowie Krzesławicach. Bolechowice jednak identyfikuje gotycki kościół parafialny, a w zasadzie jego wysoka wieża zegarowa, dobudowana do korpusu w latach 1912 -13. Najstarszą częścią świątyni są prezbiterium i zakrystia, wzniesione w 1393 r. z fundacji biskupa Piotra Wysza, a także XV-wieczna część murów nawy, którą przebudowano w XVII w., a następnie w latach 1912-13 przedłużono. W wyposażeniu wnętrza, w większości barokowym, na uwagę zasługuje ołtarz główny z obrazem Ukrzyżowania, namalowanym w 1685 r. przez Jana Trycjusza (Tretkę), nadwornego artystę królów Jana Kazimierza, Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego. Z wcześniejszych elementów wystroju interesującą jest gotycka dekoracja malarska ścian prezbiterium z lat 1410-20, którą odkryto w latach 60. XX w. podczas restauracji kościoła. Przedstawia ona m.in. sceny figuralne Ukrzyżowania i św. Krzysztofa oraz elementy ornamentalne, w tym herb fundatora świątyni – Bróg. Natomiast polichromia w nawie została wykonana współcześnie w latach 1994 – 1997. W otoczeniu kościoła zachowały się trzy sędziwe lipy uznane za pomniki przyrody. W jego pobliżu warto również zwrócić uwagę na niewielki, zwieńczony orłem kamienny pomnik. Został on wystawiony w 1928 r., w 10 rocznicę odzyskania niepodległości dla upamiętnienia mieszkańców Bolechowic – ofiar I wojny światowej. Zob. Dolina Bolechowicka.

Tekst:

Krzysztof Pucek

Zdjęcia:

UG Zabierzów