Karniowice

Sołtys: Jacek Kozera

Karniowice - w 1286 r. z nadania Leszka Czarnego stały się wsią rycerską, która dość często na przestrzeni swych dziejów zmieniała dziedziców. Posiadali je m.in. Mikołaj Białucha – wojewoda sandomierski i starosta krakowski (XIV/XV w.), Dobiesław Kmita z Wiśnicza – wojewoda lubelski i sandomierski (1469 r.), Tęczyńscy (1470 – 1 poł. XVI w.), Pipanowie (od 1615), Stanisław Wojeński – kanonik krakowski (1665-1675), Bzowscy (poł. XVIII w.), Morsztynowie (1790), Ossolińscy, Meciszewscy (1816), Bartynowscy (1835), de Laveaux (po 1839), Lewiccy, Mieroszewscy (od 1856) i ostatecznie hrabiowie Skrzyńscy (1895-1945). We współczesnej historii wsi zapisał się Krakowski Ośrodek Postępu Rolniczego (obecnie Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego), który w latach 1978-82 wzniósł zespół bloków użytkowo – mieszkalnych, o charakterze miejskiego osiedla. W 1988 r. Ośrodek podjął także renowację karniowickiego dworu, którą po 1997 r. ukończył jego obecny właściciel, przeprowadzając następnie w latach 2009-2011 restaurację kaplicy. To obiekty niezwykle wartościowe historycznie i architektonicznie. Późnobarokowy dwór, którego architekturę określają dwa alkierze po bokach nadające mu cechy obronne, pochodzi z końca 3 ćw. XVIII w. W 1860 r. w toku przebudowy dokonanej przez ówczesnego dziedzica Stanisława Mieroszewskiego (1827-1900), galicyjskiego konserwatywnego polityka i posła do Rady Państwa w Wiedniu, dwór zyskał lukarny i ganek z oryginalnym przyczółkiem ozdobionym herbem Ślepowron i łacińską sentencją miłość ojczyzny naszym obowiązkiem. Mieroszewski odnowił także stojącą obok dworu barokową, sześcioboczną kaplicę, wzniesioną przed 1624 r. przez Jerzego Pipana (1569 -1648) krakowskiego aptekarza i lekarza, rektora Uniwersytetu Artystów w Padwie, po którym Karniowicami władał do 1665 r. jego syn również aptekarz Jerzy (1612-1693). W kaplicy zachował się ołtarz z marmurowym antepedium o bogatej, wzorzystej dekoracji, wykonanym w czarnym wapieniu zw. marmurem w pobliskim Dębniku, a także sześć marmurowych tablic epitafijnych ufundowanych w latach 1665-1675 przez ks. Stanisława Wojeńskiego, poświęconych jego przyjaciołom, m.in. hetmanowi konnemu koronnemu Jerzemu Sebastianowi Lubomirskiemu (zm. 1667) i poległemu pod Chocimiem w 1673 r. Achacemu Pisarskiemu, staroście wolbromskiemu. Podczas ostatniej konserwacji kaplicy została w niej odkryta pierwotna dekoracja malarska.

Odwiedzając Karniowice warto podejść pod krzyż, usytuowany na grani tektoniczego progu. Roztacza się stąd niezrównana panorama Rowu Krzeszowickiego, Garbu Tenczyńskiego, Krakowa, a w oddali Pogórza Wielickiego, Beskidów, a nawet Tatr.

Tekst: Krzysztof Pucek

Zdjęcia: UG Zabierzów