Unia Europejska należy do najbogatszych obszarów świata. Między jej regionami istnieją jednak ogromne wewnętrzne różnice poziomu dochodów i szans. Dlatego też,od roku 1975 realizowana jest dynamiczna polityka rozwoju regionalnego. Poprzez transfer funduszy z bogatszych państw członkowskich do uboższych krajów i regionów wspierana jest restrukturyzacja i modernizacja gospodarek krajów UE. Fundusze europejskie wpływają na zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej Unii. Są więc zarówno narzędziem solidarności finansowej, jak i potężną siłą napędową integracji gospodarczej.
Instrumentami polityki regionalnej Unii Europejskiej są:
• Fundusze strukturalne (Europejski Fundusz Społeczny, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego)
• Fundusz Spójności
• Wspólna Polityka Rolna
• Wspólna Polityka Rybacka
• Inicjatywy wspólnotowe
Fundusze europejskie w Polsce w latach 2007-2013
• Europejski Fundusz Społeczny – służyć ma osiągnięciu spójności gospodarczej
i społecznej oraz wysokiego poziomu zatrudnienia w Unii Europejskiej poprzez finansowanie działań w ramach pięciu obszarów wsparcia (aktywna polityka rynku pracy, przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego, kształcenie ustawiczne, adaptacyjność i rozwój przedsiębiorczości, wyrównywanie szans kobiet na rynku pracy).
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego – jego zadaniem jest zmniejszanie dysproporcji w poziomie rozwoju regionów należących do Unii Europejskiej.
W szczególności fundusz ten udziela wsparcia inwestycjom produkcyjnym, rozwojowi infrastruktury, lokalnym inicjatywom rozwojowym oraz przedsiębiorstwom. - Fundusz Spójności – jego celem jest ułatwienie integracji słabiej rozwiniętych krajów poprzez budowę wielkich sieci transportowych oraz obiektów infrastruktury ochrony środowiska o dużym obszarze oddziaływania. Kryterium alokacji środków finansowych tego funduszu jest Produkt Narodowy Brutto na jednego mieszkańca nieprzekraczający 90% średniego poziomu UE.
Dokumentem określającym kierunki i wysokość wsparcia finansowego ze strony Funduszy na realizację zamierzeń rozwojowych w Polsce w latach 2007-2013 jest Narodowa Strategia Spójności (Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia).
Suma środków zaangażowanych w realizację NSS w latach 2007-2013 wyniesie około 85,6 mld euro, z czego 67,3 mld euro będzie pochodziło z budżetu UE.
Wydatki w ramach polityki spójności będą koordynowane z wydatkami przeznaczonymi na instrumenty strukturalne Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej, a także programami europejskimi w sferze wzmacniania konkurencyjności. Łączna suma środków przeznaczona na realizację działań rozwojowych wyniesie 107,9 mld euro.